Odmiany jakościowe, elitarne i chlebowe – charakterystyka poszczególnych kategorii pszenicy
Podstawowy podział odmian pszenicy zależy od przeznaczenia ziarna, które w przypadku tego zboża wykorzystywane jest głównie do produkcji chleba. Do wysokiej jakości wypieków wybiera się głównie ziarno uzyskane z odmian klas jakościowych (A) i chlebowych (B), jednak to odmiany elitarne (E) dają najwyższej jakości surowiec dla przetwórstwa. Gatunki te utrzymują wysokie parametry ziarna nawet gdy warunki dojrzewania są niekorzystne, dlatego stanowią filary bezpieczeństwa żywnościowego kraju. Decydując się na wybór materiału siewnego, warto wybrać wysokiej jakości ziarno, które da pewność, że uzyskany plon będzie można sprzedać w dobrej cenie.
Kategorie odmian pszenicy
Odmiany pszenicy przeznaczonej do spożycia dzieli się na trzy grupy technologiczne: E – pszenica elitarna, A – pszenica jakościowa i B – pszenica chlebowa. Wyróżnia się jeszcze odmiany klasy C, obejmującej pszenicę paszową. Obecnie, przy niestabilnych warunkach pogodowych, warto sięgać po najlepsze odmiany: elitarne lub jakościowe. Wysiew typowej odmiany chlebowej może nieść ryzyko uzyskania plonu o niewystarczającej jakości.
Klasa E – pszenica elitarna
Elitarne odmiany pszenicy charakteryzują się bardzo wysoką wartością przemiałową. Ziarna lub mąkę wykorzystuje się często jako poprawiacze dla odmian o słabszych właściwościach technologicznych. Gatunki te są także bardzo odporne na porastanie. Przykładem jest np. wysokoplenna ozima odmiana „Galerist”, która może być uprawiana na wszystkich typach stanowisk, jest odporna na wyleganie i mało podatna na choroby pszenicy ozimej. Wymagania stawiane przed ziarnem odmian elitarnych to liczba opadania wynosząca min. 6, zawartość białka – min. 7, wskaźnik sedymentacji – min.7, wodochłonność mąki – min. 8, rozmiękczenie ciasta – min. 8, energia ciasta – min. 8 a wydajność mąki – min. 5.
Klasa A – pszenica jakościowa
Także odznacza się dużą odpornością na porastanie, dobrą wartością przemiałową i bardzo dobrą jakością wypiekową. Wymagania dla odmian jakościowych to: liczba opadania wynosząca min. 5, zawartość białka – min. 5, wskaźnik sedymentacji – min.5, wodochłonność mąki – min. 6, rozmiękczenie ciasta – min. 6, energia ciasta – min. 6 a wydajność mąki – min. 4. W tej grupie można znaleźć szeroki wybór odmian, wśród których każdy producent wybierze najbardziej odpowiednie dla siebie, zarówno pod kątem plonowania, jak i wymagań siedliskowych czy odporności na choroby pszenicy ozimej.
Klasa B – pszenica chlebowa
To odmiany charakteryzują się bardzo dużym potencjałem plonowania. Ich jakość pozwala na wykorzystanie ziarna do przemiału i wypieku. W tym zakresie ziarno ma wartość określaną jako dobrą i dość dobrą, i nie wykazuje obniżonej liczby opadania wynikającej z podwyższonej aktywności amylolitycznej. Wymagania jakościowe dla ziarna odmian chlebowych to: liczba opadania wynosząca min. 4, zawartość białka – min. 4, wskaźnik sedymentacji – min.3, wodochłonność mąki – min. 5, rozmiękczenie ciasta – min. 4, energia ciasta – min. 4 a wydajność mąki – min. 4.
Jak dobrać odmianę do uprawy?
Wybierając dobrą odmianę pszenicy ozimej, warto przede wszystkim zwrócić uwagę na powyższe właściwości. W ofercie firmy Syngenta dostępne są odmiany pszenicy należące do wszystkich wyżej wymienionych grup. Jednakże trzeba brać pod uwagę również terminy ich siewu i rozwoju, zimotrwałość, podatność na choroby pszenicy ozimej czy odporność na wyleganie.
Dopiero uwzględnienie wszystkich tych czynników pozwoli na dobór odmiany, która będzie pewnie rosła i plonowała, a tym samym zapewni producentowi godziwy zysk.