Zaprawianie zboża – sposoby zaprawiania nasion

Jedną z najbardziej skutecznych metod ochrony roślin już od chwili ich wysiewu jest zaprawianie nasion. Wschody zaprawionych nasion są wówczas bardziej wyrównane i silniejsze, a młode siewki już od pierwszych dni chronione przed patogenami grzybowymi i szkodliwymi owadami. Jednak by ochrona ta była efektywna, proces zaprawiania musi być właściwie wykonany. Poniżej podpowiemy, jakie techniki stosuje się przy zaprawianiu zbóż.

Techniki zaprawiania zboża

Najstarsze techniki dotyczące zaprawianie zboża oparte były na wyciągach i sokach roślinnych. Później do użytku wprowadzano zaprawy nasienne oparte na miedzi, następnie na arszeniku, a finalnie na rtęci. Obecnie oferowane zaprawy aplikuje się w formie płynnej, choć formą handlową może być zarówno suchy proszek, jak i żel.
Najpopularniejszą metodę stanowi bejcowanie. Do jego wykonania wykorzystywana jest zaprawa nasienna sucha z dodatkiem wody lub w formie zawiesiny. Zaprawianie zboża na sucho, choć często stosowane, jest kłopotliwe szczególnie ze względu na pylenie suchej zaprawy nasiennej i wynikające z tego zagrożenie dla operatorów maszyn do zaprawiania. Zaprawianie zboża na sucho niesie też ze sobą ryzyko łatwego osypywania się preparatu z nasion. Wykorzystanie dodatku wody do zaprawy lub użycie zawiesiny poprawia pokrywanie nasion zaprawą, jednak po wyschnięciu wody nasiona te są także narażone na pylenie się zaprawy.
Zdecydowanie skuteczniejszą metodę stanowi powlekanie nasion. W tej metodzie zaprawa nasienna wzbogacona jest dodatkowo lepką substancją poprawiającą przyleganie zaprawy do nasion i utrudniającą osypywanie się jej z nasion po ich wysuszeniu. Najbardziej zaawansowaną metodą zaprawiania nasion jest ich inkrustowanie. Nasiona pokrywa się wówczas specjalną, często wielowarstwową otoczką zawierającą nie tylko środki ochrony roślin, ale czasem i związki stymulujące kiełkowanie nasion lub poprawiające odżywienie siewek w pierwszych dniach wzrostu. Metodę tę ze względu na skomplikowany przebieg wykorzystują głównie producenci materiału siewnego głównie dla produkcji ogrodniczej (warzywa, jednoroczne rośliny ozdobne) lub niektóre gałęzie produkcji rolniczej (np. produkcja buraków cukrowych).

Techniki zaprawiania zboża

Podział ze względu na przebieg procesu można podzielić na dwie kategorie: zaprawianie porcjowe oraz zaprawianie w ruchu ciągłym. To pierwsze jest wykorzystywane zarówno przez rolników, jak i przez producentów materiału siewnego. Porcję nasion określonej wielkości umieszcza się w mieszalniku, a do niej już w trakcie mieszania dodaje się określoną ilość zaprawy; sam proces trwa aż do czasu pełnego pokrycia nasion zaprawą. W warunkach gospodarczych jest często prowadzony za pomocą popularnych w gospodarstwie narzędzi, np. betoniarek. W przypadku zaprawiania dużych ilości materiału w krótkim czasie stosuje się linie technologiczne zaopatrzone w wagi porcjujące ziarno, dozowniki zaprawy, mieszalniki, przenośniki i urządzenia do pakowania ziarna.
Zaprawianie w ruchu ciągłym wykorzystuje urządzenia, w których zarówno nasiona, jak i zaprawa nasienna wprowadzane są bez przerw, a także następuje mieszanie i późniejszy wyładunek ziarna. Często proces prowadzony jest w odpowiednio dostosowanych mieszalnikach ślimakowych.

Popularne błędy popełniane w czasie samodzielnego zaprawiania nasion

Samodzielne zaprawianie zboża wymaga zastosowania odpowiedniej dawki zaprawy, zgodnie z instrukcją jej stosowania. Zbyt duża ilość preparatu może spowodować objawy fitotoksyczności na nasionach oraz osłabienie siły ich kiełkowania. Ponadto zbyt duża dawka zastosowanej substancji czynnej prowadzi do zanieczyszczenia środowiska, a z ekonomicznego punktu widzenia jest czystym marnotrawstwem. Z kolei zbyt mała dawka nie zapewnia należytej ochrony w zakładanym czasie.